جمع‌آوری روزانه ۱۲۵ کامیونت زباله از شبکه آب‌های سطحی تهران | لایروبی در کنار هراس از مارها و بوی فاضلاب
تاریخ انتشار: ۲۵ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۰۲۳۰۲
همشهری‌آنلاین-لیلا شریف: کارگرانی که از نخستین روزهای تابستان فعالیت خود را آغاز کرده‌اند تا اواسط پاییز و قبل از افزایش بارندگی‌ها باید لایروبی مسیل‌ها و کانال‌های شهری را به پایان برسانند و از این طریق مانع آب‌گرفتگی خیابان‌ها و وقوع سیل‌های احتمالی شوند.
حوضچه وسک در محدوده حصارک قرار دارد و به‌عنوان یکی از بزرگترین حوضه‌های آبریز شهر شناخته می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
شهر تهران ۳حوضه آبریز مهم در شرق، غرب و مرکز دارد و در کنار آنها حوضه آبریز چیتگر نیز در سطح پایین‌تری قرار دارد. نگهداری از مسیل‌ها و کانال‌های آب‌های روان تهران جزو فعالیت‌های مستمر در شهرداری است و نمی‌توان حتی یک سال از این فعالیت دست کشید. بخشی از لایروبی‌ها با استفاده از تجهیزات و ادوات ماشینی انجام می‌شود، اما هستند مسیل‌ها و کانال‌هایی که با تکیه بر نیروی انسانی از شر رسوب‌ها و زباله‌ها خلاص می‌شوند.
نفس کشیدن در هوای آغشته به بوی فاضلاب
مسیل دارآباد سال‌ها قبل از احداث اتوبان ارتش، در شمال‌شرق تهران وجود داشت و این مسیل که اکنون در تقاطع بزرگراه ارتش و اتوبان امام علی(ع) قرار دارد، چند روزی است که به وسیله نیروهای خدمات شهری در حال پاکسازی است. بولدوزرها و ماشین‌های مخصوص رسوب‌برداری در دهنه ورودی مسیل جای گرفته‌اند و مانند ۲کارگر یکی از روی زمین و دیگری زیر زمین، دست به‌دست هم می‌دهند تا زباله‌ها و سنگ‌هایی که مسیر مسیل را مسدود کرده‌اند و ارتفاع آن را کاهش داده‌اند، از میان برداشته شوند. در ورودی مسیل، بوی فاضلاب، نفس را بند می‌آورد. کمتر کسی است که علاقه داشته باشد در کنار کارگرهای غوطه‌ور در فاضلاب قرار بگیرد. کار کردن در فضای تاریک کانال‌ها و پاکسازی با مشکلات خاص خود همراه است و حتی نفس کشیدن در هوای آغشته به فاضلاب نفس را بند می‌آورد. به‌گفته محمدجعفر رضایی، مسئول موتوری سنگین منطقه یک «به جز بوی فاضلاب، کارگری که این پایین می‌ره، کلی مشکل داره.»
کار با خطر مارگزیدگی
رضایی دست‌هایش را از هم دور می‌کند، انگار که می‌خواهد برای ما موجود بزرگی را ترسیم کند: «نگاه کن، این پایین مار هست به این اندازه. خیلی وقت‌ها بچه‌ها اونا رو توی آب می‌بینن، شانس آوردیم تا حالا کسی را نزدن. موش هم که جای خود داره.»
سختی کار در کانال‌ها و مسیرهای تهران به‌راحتی قابل تحمل نیست؛ به همین دلیل است که نیروهای کانال‌های سربسته و روباز هر ماه یک‌بار با هم جابه‌جا می‌شوند: «به‌خاطر سختی کار، نیروهایی که به کانال‌های سرپوشیده می‌رن، هر ماه محل کارشون با اونایی که توی مسیل‌های سطحی کار می‌کنن، عوض می‌شه؛ چون هوای مسیل‌های سطحی بهتره.»
قدم زدن در لجن‌ها و کانال‌های کوتاه
کار کردن در مسیل‌های داخل شهر و فرعی نیز مشکلات خود را دارد. کم نیستند مسیل‌هایی که پاکسازی آنها تنها با قدهای خمیده و استفاده از سطل‌های کوچک ممکن است. پدرام اسحاقی، مدیر امور فنی و مهندسی معاونت آبراه‌ها و قنوات شهری اداره کل خدمات شهری شهرداری در این رابطه توضیح می‌دهد: «در نقاطی که امکان استفاده از ماشین‌های مکانیکی نیست؛ یعنی بیشتر داخل کانال‌های درون شهر و فرعی که ورودی کوچکی دارند، از نیروهای انسانی استفاده می‌کنیم. در بسیاری از این کانال‌ها، زباله‌های شهروندان مانع جریان آب می‌شود.»
به‌گفته اسحاقی «ورودی‌های کوچک به کانال‌هایی با ارتفاع یک‌متر و ۲۰سانتی‌متر و عرض۸۰ سانتی‌متر ختم می‌شوند. کارگرها مجبور هستند با قد خمیده در این کانال‌ها حرکت کنند و با سطل‌هایی کوچک رسوب‌ها، لجن‌ها و زباله‌ها را روی زمین بفرستند. در تمام این موارد سختی کار در مسیلی که با فاضلاب تداخل دارد، دوچندان می‌شود.»
حوضچه‌هایی برای دوری از بلای سیل
۳حوضه آبریز مهم در شرق، غرب و مرکز تهران در کنار حوضه آبریز چیتگر در تمام این سال‌ها، بلای سیل را از سر تهران دور کرده‌اند. مجید دیری، معاون آبراه‌ها و قنوات شهری اداره کل خدمات شهری شهرداری تهران در این رابطه به همشهری گفت: «ما ۴حوضه آبریز در تهران داریم؛ در حوضه آبریز شرق، رودخانه‌های دارآباد، گلابدره و دربند قرار دارند و رواناب این رودخانه و مناطق یک، ۴، ۸، ۱۳، ۱۴، ۱۶، ۱۵ و ۲۰ به سیل برگردان شرق ریخته می‌شوند تا از طریق کانال ابوذر به دشت ورامین ریخته شوند. حوضه آبریز غرب، رواناب رودخانه‌های درکه، فرحزاد و کن را در برمی‌گیرد و رواناب مناطق۶، ۷، ۱۱، ۱۲و ۱۰ نیز به این بخش ریخته می‌شود و در نهایت آب‌ها در فیروزآباد شرق تهران تخلیه می‌شوند. حوضه آبریز چیتگر شامل رودخانه وردآورد، در مناطق۲۱و۲۲ می‌شود.»
شاید کمتر شهروند تهرانی‌ای در جریان باشد که نیروهای خدمات شهری که در سرما و گرما تن خود را به آب‌های جاری در مسیل‌ها می‌سپارند، چطور از وقوع مشکلات متعدد برای شهر پیشگیری می‌کنند؛ نکته‌ای که دیری در رابطه با آن توضیح داد: «اگر این حوضچه‌ها در زمان مناسب لایروبی نشوند، در روزهای بارندگی مستمر و شدید دچار مشکل می‌شویم. ۷۰درصد شبکه آب‌های سطحی سرپوشیده است و در همه مناطق، مجاری آب‌های زیرزمینی داریم. بسیاری از مردم در جریان فعالیت این مسیل‌ها قرار ندارند، اما واقعیت این است که در زمان بارش سال۹۸ این حوضچه‌ها بودند که به داد شهر رسیدند.»
به‌گفته او «۵۳۰کیلومتر کانال اصلی در سطح شهر داریم و ۱۲۰کیلومتر نیز شبکه‌های نیمه اصلی را شامل می‌شود؛ به‌طور کلی باید گفت که نزدیک به ۶۵۰کیلومتر مسیل در تهران وجود دارد که مدیریت آنها برعهده شهرداری است. ۱۰هزار کیلومتر شبکه فرعی (نهرها) نیز در تهران فعال هستند.»
رایزنی با دادستانی برای حل مشکل ورود فاضلاب
ورود فاضلاب‌ها و زباله‌ها به مسیرهای زیرزمینی، دردسرهای بسیاری را برای شهر ایجاد کرده است. دیری در رابطه با مشکلات حاصل از این اتفاق گفت: «ما باید ۴بار در سال، این ۶۵۰کیلومتر مسیل را مورد بازدید قرار بدهیم، برای بازدید به زیرزمین می‌رویم، اما وجود فاضلاب موجب می‌شود تا فعالیت‌ها با سختی بسیار انجام شود؛ چراکه فاضلاب این مسیل‌ها را به محیط آلوده تبدیل می‌کند. کارگرها به‌جای آنکه در محیطی کار کنند که آب باران و برف جریان دارد، باید با مسائل مربوط به محیط آلوده درگیر شوند. ما با دستگاه‌های مربوط در حال رایزنی هستیم و حتی از دادستان نیز کمک خواسته‌ایم. این فاضلاب‌ها مربوط به شرکت آب و فاضلاب تهران، اما متاسفانه اقدامات غیرقانونی برخی شهروندان و کارخانه‌ها موجب گرفتاری و ایجاد مشکل می‌شود.»
مناطق ۲۱ و ۲۲ شهرداری تهران با مشکلاتی در حوزه سیستم فاضلاب مواجه هستند و به‌گفته دیری باید به لیست این مشکلات، کمبود مسیل‌ها و کانال‌ها را نیز اضافه کرد: «ضعیف‌ترین مناطق در مورد مسیل‌ها و کانال‌ها، مناطق ۲۱ و ۲۲ هستند. به‌دلیل اینکه تخلیه‌گاه حوضچه این دو منطقه به شهر قدس ختم می‌شود، نیازمند همکاری فرمانداری هستیم.»
ساخت ۵۵۰کیلومتر شبکه آب‌های سطحی بعد از انقلاب
براساس توضیحات دیری باید گفت که اوایل انقلاب نزدیک به ۱۰۰کیلومتر شبکه آب‌های سطحی در شهر تهران وجود داشت، اما این رقم اکنون به ۶۵۰کیلومتر رسیده است.
جمع‌آوری روزانه ۱۲۵ خاور زباله از شبکه آب‌های سطحی
معاون آبراه‌ها و قنوات شهری اداره کل خدمات شهری شهرداری تهران در رابطه با هزینه لایروبی نیز توضیح داد:« ما با کمترین هزینه کانال‌ها را لایروبی می‌کنیم اما یک مشکل اصلی در رابطه با زباله‌ها داریم. بسیاری از مردم زباله‌ها و نخاله‌های ساختمانی را در کانال‌های آب تخلیه می‌کنند. میزان زباله‌ای که به شکل روزانه از کانال‌ها تخلیه می‌شوند، نزدیک به ۵۰۰ تا ۶۰۰ متر مکعب است به عبارت دیگر هر روز ۱۲۵ خاور زباله از شبکه آب‌های سطحی جمع می‌شود. شاید غیرقابل تصور باشد اما با توجه به بودجه ما باید گفت که تمام این کانال‌ها، مسیل و... با متری ۲ هزار تومان مدیریت می‌کنیم.»
به گفته دیری رسوب‌های جمع آوری شده که شامل خاک و سنگ هستند، پس از جمع آوری در گودهای مجاز تخلیه می‌شوند:« ما یک سری گود در سمت رودخانه کن داریم، بخشی از این رسوبات به این منطقه می‌روند، برخی نیز برای پر کردن گودهای مجاز سطح شهر استفاده می‌شوند.»
در میان تمام مناطق، برخی به دلیل آمار بالای ورود زباله به کانال‌ها و مسیل‌ها، صفت بدترین منطقه را از آن خود می‌کنند، براساس توضیحات معاون آبراه‌ها و قنوات شهری اداره کل خدمات شهری شهرداری تهران، این مشکل بیشتر در شرق و بعد از آن در مرکز تهران شدت دارد و مناطق ۴، ۱۴ و ۱۵ در لیست بدترین‌ها قرار می‌گیرند.
پرتاب شدن یک زباله کوچک، یک ظرف غذا یا یک نخاله ساختمانی شاید در از دیدگاه یک شهروند، تأثیر چندانی بر سلامت و ایمنی شهر نداشته باشد اما همانقدر که نظافت روی زمین شهر از اهمیت برخوردار است و در گذر زمان توجه اهالی شهر به این موضوع جلب شد، کانال‌ها و مسیل‌های زیرزمین و سطحی نیازمند توجه خاص شهروندان هستند تا در روزهای بارانی و برف، هراس سیل از تهران دور باشد.
کد خبر 798160 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها شهرداری آبفا - آب و فاضلاب تهران پایتختمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: شهرداری آبفا آب و فاضلاب تهران پایتخت مسیل ها و کانال ها شبکه آب های سطحی شهرداری تهران حوضه آبریز بوی فاضلاب کانال ها جمع آوری زباله ها رسوب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۰۲۳۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شرنگ شیرابه در کام خزر
به گزارش «تابناک» به نقل از مهر، قضاوت درباره منشأ آلودگی دریای خزر اگر فقط سواحل شمالی ایران را بینیم یک جانبه و دور از واقعیت است چرا که حال و روز دریاچه در حاشیه شمالی و شرقی و غربی آن و دیگر کشورهای همسایه به دلیل ورود انواع آلاینده‌های صنعتی و نفتی بدتر از کرانه خزر در ایران است.
با این حال ورود ۷۰ درصد پساب فاضلاب‌های تصفیه نشده از یک سو و پایین بودن توان پالایش دریای خزر نسبت به دریاهای نیمه بسته مانند خلیج فارس و یا دریاهای باز مانند دریای عمان اوضاع آلودگی در این دریاچه را تشدید کرده است.
سرمنشا آلودگی دریای خزر در استان‌های شمالی به چندین کیلومتر بالا دست و از دامنه جنگل ریشه می‌گیرد. آنجایی که جنگل دفن گاه زباله شده و شیرابه‌های ناشی از آن از طریق رودها و کانال‌های انتقال آب مستقیم به دریا سرازیر می‌شود.
آمارها حکایت از تولید روزانه ۳۰۰۰ تن زباله در مازندران دارد شیرابه‌های این طلای کثیف دشت‌ها و جنگل در بالا دست، میان دست و دریای خزر را در پایین دست آلوده و رنگ آبی این دریاچه زیبا در حاشیه ساحل کدر و تار کرده است.
آمارهای تأیید نشده نشان می‌دهد که روزانه حجم وسیعی از شیرآبه‌ها پساب‌های صنعتی و کشاورزی و خانگی در مناطق مختلف استان مازندران مستقیم به رودخانه‌ها و دریا سرریز می‌شود و چرخه اکوسیستم را در این مناطق دچار اختلال کرده است.
به هر گوشه از مازندران سر بزنید شاهد آن هستید که پساب‌های خانگی و کشاورزی مستقیم به رودخانه می‌ریزد و از آنجا نیز روانه دریا می‌شود. این وضعیت سبب شده تا نه تنها رودخانه‌های مازندران حال خوشی نداشته باشد بلکه دریا نیز روز به روز آلوده می‌شود.
اوضاع آلودگی دریا را می‌توان از زبان صیادی شنید که به بیماری پوستی دچار شده و آن را محصول ورود آلاینده‌ها به دریا می‌داند. سرتاسر پاییز و زمستان فصل صیادی است و ورود ماهیگیران به آب عموماً به عنوان بخشی از شیوه صید گریز ناپذیر. اکبر حقیقی ماهیگیر مازندرانی با بیان اینکه بیشتر مواقع در فصل صیادی در تور ماهیگیران زباله‌های دیده می‌شود که از طریق رودخانه به دریا منتقل شده است، گفت: این زباله‌ها سلامت صیادان و همچنین آبزیان را به خطر انداخته است.
وی ادامه داد: روند آلودگی‌های خانگی و سموم کشاورزی به دریا سبب شده تا برخی از گونه‌های ماهی از سبد صیادی حذف شود و یا به اعماق دریا کوچ کنند و نسل برخی از ماهی‌ها نیز منقرض شده است.
مازندران بیش از ۴۷۰ کیلومتر ساحل دارد و این سواحل مقصد بسیاری از مسافرانی است که از گوشه و کنار کشور برای دریاگردی به استان سفر می‌کند و طبق آمارها ۹۰ درصد مسافران برای جاذبه‌های دریا مهمان استان‌های شمالی و از جمله مازندران می‌شوند.
به گفته حسین ایزدی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران این استان در بهار و تابستان پارسال (۱۴۰۲)، که بخش عمده آن فصل شنا است میزبان بیش از ۹۰ میلیون نفر شب مسافر بوده است.
ساحل فریدونکنار در محاصره زباله و پسماند
ساحل فریدون کنار از جمله مناطق مورد علاقه مسافران و گردشگران بویژه در بهار و تابستان به شمار می‌رود اما شاهد آن هستیم که از رودخانه اصلی شهر و زهکش ها حجم وسیعی از پساب‌ها و فاضلاب خانگی و کشاورزی روانه دریا می‌شود.
اسلامی یک شهروند فریدون کناری با بیان اینکه در طول رودخانه اصلی شهر شاهد آن هستیم که فاضلاب‌ها از طریق لوله‌ها به رودخانه منتقل می‌شود، ادامه داد: در نتیجه رودخانه نیز این پساب‌ها را به دریا منتقل می‌کند.
وی با اظهار اینکه در فصل شنا طرح‌های سالم‌سازی در ساحل فریدون کنار اجرا می‌شود، گفت: به دلیل ورود آالاینده‌ها در برخی قسمت‌ها شاهد تغییر رنگ آب دریا هستیم و این مسئله سلامت شهروندان و شناگران را به خطر می‌اندازد.
وی با بیان اینکه بارها مشکلات ناشی از فاضلاب‌ها و آلاینده‌ها را به دستگاه‌های مسؤول گزارش کرده ایم، افزود: با این حال همچنان روند ورود آلاینده‌ها به رودخانه و دریا ادامه دارد.
آلودگی رودخانه و دریا فقط مختص فریدونکنار نیست بلکه در تمامی مناطق ساحلی رودخانه‌ای استان می‌توان ردی از زباله دید که وضعیت ساحل را نازیبا و بد کرده است.
رودخانه‌های شیلاتی هم اسیر زباله
اوضاع نکارود در شرق مازندران، تجن و تالار و بابلرود در شهرهای مرکزی و رودخانه‌های خیرود و چالوس و چشمه کیله و صفارود در غرب مازندران نیز چندان خوش نیست و با اینکه همه این رودخانه‌ها شیلاتی محسوب می‌شود باز با معضل با معضل زباله و پساب دست و پنجه نرم می‌کنند.
ورود آلاینده‌های معدنی نیز به رودخانه‌های هراز در آمل و چالوس در غرب مازندران همواره حاشیه و دردسرساز است بیشتر اوقات رنگ آب در این مناطق قهوه‌ای و کدر است و این پساب‌های معدنی بدون تصفیه به دریا وارد می‌شود.
در نوشهر علاوه بر پساب‌های خانگی و کشاورزی شیرابه‌های تصفیه نشده کارخانه زباله سوز مشکلات زیست محیطی زیادی ایجاد کرده است و روزانه تا ۶۰ مترمکعب شیرابه از طریق رودخانه ماشلک به دریا می‌ریزد و سرطان انواع بیماری‌ها از جمله سرطان را ارمغان می‌آورد.
شبنم دلفان آذری محقق محیط زیست و استاد دانشگاه با بیان اینکه دپوی غیربهداشتی پسماندهای شهری، عفونی و پزشکی و شیرابه ناشی از آنها و ورود فلزات سنگین نظیر «روی» و «جیوه» یکی از اساسی‌ترین معضلات زیست‌محیطی استان مازندران و بالاخص زباله سوز در شهر نوشهر است، افزود: فاجعه بارتر این است که همچنان شیرابه‌های حاصله به رودخانه و دریا می‌رود.
سفیر سبز زیست محیطی خاورمیانه با اظهار اینکه بررسی‌های میدانی و علمی نشان می‌دهد که شیرابه ناشی از این پسماندها قادر به حل تایر کامیون به طور کامل است، افزود: این به این معناست که شیرابه حاصل از زباله‌ها بسیار سمی و خطرناک با قدرت انحلال بسیار بالایی است.
دلفان آذری ادامه داد: فاضلاب‌های شهرک‌های صنعتی اطراف هم یکی از منابع بزرگ و مهم آلودگی رودخانه‌ها و دریای خزر است، به طور کلی تمام استان مازندران در فاجعه مدیریت پسماندهای شهری، عفونی، پزشکی و صنعتی و کشاورزی غرق شده است، به عنوان مثال فاضلاب شهرک صنعتی‌های نوشهر در غرب مازندران، امام زاده عبدالله یا بابلکنار یکی از نمونه‌هایی است که فاضلاب آن پس از تصفیه در تصفیه‌خانه، وارد دریای خزر می‌شود، هر چند این فاضلاب باید در مکانی تخلیه شود اما نکته اینجا است زمانی باید این اتفاق صورت بگیرد که کار تصفیه به درستی انجام شده باشد.
آلایندگی واحدهای بلندمرتبه در فریدونکنار
صمد کیانی رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان فریدونکنار نیز با بیان آنکه نافی اینکه رودخانه‌های ما دچار آلودگی هستند، نیستیم، افزود: بخشی از آلاینده‌ها از طریق رودخانه شهری وارد می‌شود که پاکسازی آن باید در دستور کار شهرداری قرار گیرد.
وی در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه یکی از مشکلات اساسی که در فریدونکنار داریم، بلندمرتبه سازی است، ادامه داد: آلودگی این واحدها بارزتر از بقیه موارد است و فاضلاب‌های خانگی واحدهای بلندمرتبه سرریز می‌شود و زیر سطح آبی منطقه بالا است.
وی گفت: در فریدونکنار منفی ۲۰ تا ۲۴ متر پایین‌تر سطح از دریای آزاد هستیم و سطح ایستایی فاضلاب بالا است و از سوی دیگر واحدهای بلندمرتبه نیز فاقد سپتینک و تصفیه فاضلاب مناسب هستند و از سوی دیگر محیط زیست در زمینه احداث واحدهای مسکونی در محدوده شهری عملاً نقشی ندارد.
کیانی ادامه داد: پروانه ساخت واحدهای بلندمرتبه توسط شهرداری و نظارت آن برعهده نظام مهندسی است اما وقتی بحث آلودگی پیش می‌آید محیط زیست و شبکه بهداشت و درمان درگیر می‌شوند و در دستور کار قرار می‌گیرد.
وی با اظهار اینکه شمار پرونده‌های مرتبط با آلودگی در شهرستان فریدونکنار کم نیست، افزود: تشخیص آلودگی نیازمند ارزیابی آزمایشگاهی است و همچنین شاهد تخلیه پساب‌ها و تخلیه فاضلاب‌ها، کارواش‌ها و غیره هستیم.
کیانی مشکل اصلی آلودگی رودخانه‌ها و سواحل را ناشی از نبود سیستم اگو و تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی دانست و گفت: وقتی این تصفیه خانه وجود نداشته باشد شاهد آلودگی خواهیم بود و فاضلاب‌ها در ساعات پایانی شب در مناطق مختلف تخلیه می‌شود.
معضل آلودگی رودخانه‌ها و سواحل در گوشه و کنار مازندران به چشم دیده می‌شود و تلاش‌های متولیان امر برای پاکسازی چندان چشمگیر نیست. در استان مازندران ۴۷۰ کیلومتر ساحل و هفت هزار کیلومتر رودخانه وجود دارد و در حاشیه آن مراکز خدماتی، اراضی کشاورزی و باغی و واحدهای دامداری وجود دارد که به آلودگی دامن می‌زنند.
هیجان ستاره بایرن: چی بهتر از بازی با رئال!